Complex regional pain syndrome (CRPS) หมายถึงภาวะที่มีอาการปวด หลังจากการบาดเจ็บโดยเกิดเฉพาะส่วนและอาจลุกลามขึ้นเรื่อย ๆ โดยอาการปวดและผิดปกติจะพบนานกว่าระยะเวลาของการบาดเจ็บ ทำให้เกิดการสูญเสียการทำงานของบริเวณนั้นๆ ซึ่งบริเวณที่ผิดปกติมักตรวจพบ อาการปวดที่ถูกกระตุ้นด้วยการลูบเบา ๆ (allodynia) หรืออาการปวดที่มากขึ้นเมื่อกระตุ้นด้วยความปวดเพียงเล็กน้อย (hyperalgesia) แบ่งเป็น 2 ชนิด ได้แก่
- CRPS type I : ไม่พบการบาดเจ็บของเส้นประสาท
- CRPS type II : เกิดตามหลังการบาดเจ็บของเส้นประสาท ( Major nerve damage)
สาเหตุ
ในปัจจุบันยังไม่ทราบแน่ชัดว่าอะไรคือสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะ CRPS เพราะมีผู้ป่วยหลายรายที่ได้รับบาดเจ็บแบบเดียวกัน แต่ก็ไม่พบอาการดังกล่าว โดยเชื่อว่าเป็นการตอบสนองต่อความเจ็บปวดของร่างกายที่ผิดปกติไปของผู้ป่วย กว่า 90% พบว่ามีประวัติบาดเจ็บนำมาก่อน เช่น
- กระดูกแตกหัก
- ข้อเคล็ดยอก หรือ เอ็นฉีกขาด
- ถูกไฟไหม้ น้ำร้อนลวก
- ถูกของมีคมบาด หรือแม้กระทั่งถูกเข็มทิ่มตำ
- การได้รับการใส่เฝือก หรือ ภายหลังการผ่าตัด
อาการแสดง
- มีอาการปวดที่รุนแรงและต่อเนื่องกันอย่างยาวนาน และอาการปวดมักเพิ่มขึ้นเรื่อยๆตามเวลา
- มีความไวต่อการสัมผัส และอากาศเย็น
- ลักษณะอาการปวดแสบร้อน รู้สึกเหมือนถูกของมีคมทิ่มแทง หรือถูกบีบรัดบริเวณขาหรือเท้าที่มีอาการ
- มีอาการบวมบริเวณที่ปวด
- อุณหภูมิของผิวหนังเปลี่ยนไปอาจร้อน หรือเย็นกว่าข้างที่ปกติ
- ในบางครั้งผิวหนังจะมีเหงื่อออกผิดปกติ มีเล็บหรือขน ที่ยาวเร็วกว่าปกติ
- สีผิวเปลี่ยน ตั้งแต่ ซีดขาว จนถึงแดงช้ำ
- กล้ามเนื้อหดเกร็ง ลีบ และอาจอ่อนแรงตามมา
- ข้อบวม ข้อติด พิสัยการทำงานของข้อลดลง และถูกทำลาย
การวินิจฉัย
การวินิจฉัย CRPS ได้จากประวัติและการตรวจร่างกายเป็นสำคัญ ในปัจจุบันยังไม่มีการตรวจที่จำเพาะเพียงอย่างเดียวต่อภาวะ CRPS แต่อาจใช้การตรวจต่างๆ เช่น การตรวจ CBC , C reactive protein , Plain X-ray Bone scintigraphy, MRI เพื่อวินิจฉัยแยกโรคอื่นๆออกไป
การรักษา CRPS
1. การรักษาด้วยยา
- การรักษาด้วยยา กลุ่ม Antineuropathic drug
- Antidepressant : TCA
- Anticonvulsant : Gabapentin , Pregabalin
- Ketamine
- Lidocaine
- การรักษาด้วยยากลุ่ม Antiinflammatory drugs
- Steroid
- NSAIDS
- ยากลุ่มอื่นๆ เช่น
- Free radical scavengers
- Immunoglobulin therapy
- Bisphosphanate
2. Interventions
- Sympathetic block
- Spinal cord stimulation
- Dorsal root ganglion stimulation
3. Psychotherapy
4. Physical therapy
เอกสารอ้างอิง
1. Urits, I., Shen, A. H., Jones, M. R., Viswanath, O., & Kaye, A. D. (2018). Complex Regional Pain Syndrome, Current Concepts and Treatment Options. Current
Pain and Headache Reports, 22(2). doi:10.1007/s11916-018-0667-7
2. Shim, H., Rose, J., Halle, S., & Shekane, P. (2019). Complex regional pain syndrome: A narrative review for the practising clinician. British Journal of Anaesthesia, 123(2). doi:10.1016/j.bja.2019.03.030
3. Kessler, A., Yoo, M., & Calisoff, R. (2020). Complex regional pain syndrome: An updated comprehensive review. NeuroRehabilitation, 47(3), 253-264. doi:10.3233/nre-208001
4. Eldufani, J., Elahmer, N., & Blaise, G. (2020). A medical mystery of complex regional pain syndrome. Heliyon, 6(2). doi:10.1016/j.heliyon.2020.e03329
5. Stanton-Hicks, M. d‘A. (2019). CRPS: what’s in a name? Taxonomy, epidemiology, neurologic, immune and autoimmune considerations. Regional Anesthesia & Pain Medicine, 44(3), 376–387. doi:10.1136/rapm-2018-100064
6. Da Costa VV, De Oliveira SB, Fernandes M d CB, Saraiva RÂ. Incidence of regional pain syndrome after carpal tunnel release. Is there a correlation with the anesthetic technique? Rev Bras Anestesiol. 2011;61:425–337
7. Complex Regional Pain Syndrome. (n.d.). Pain Management: Expanding the Pharmacological Options, 119-123. doi:10.1002/9781444300796.ch18
